Religieus – Om religieuze avonturen te beleven, heb je geen geloof nodig. Dat bleek al uit de populaire interviewserie Religieuze belevenissen in dagblad Trouw.
Soms waren paddo’s al voldoende om de geïnterviewde in contact met ‘het hogere’ te brengen. Alhoewel het misschien slechts een gevoél van het almachtige was. Maar dat boeit niet, aldus de interviewende journalist en religiewetenschapper Koert van der Velde. Het gaat om het spel, de beleving. Van der Velde liet zijn langlopende serie in boekvorm uitgeven en besloot op het onderwerp te promoveren. Hij ziet mensen die niet (meer) in staat zijn te geloven in een God of ‘hogere macht’, toch religieus bezig.
Rechtgeaarde atheïst
En eerlijk gezegd zie ik dat ook, heel dichtbij zelfs. Waarom zit ik anders als rechtgeaarde atheïst met regelmaat op een kussen voor een boeddhabeeld in het meditatiecentrum? Het lijkt erop dat we zijn opgezadeld met een religieus verlangen. De een wat meer dan de ander.
Van der Velde heeft met zijn promotie een theoretisch fundament gelegd onder dit idee. In een notendop: We worden aangesproken door bijzondere ervaringen als een vallende ster of de geboorte van ons eerste kind. Dit in combinatie met het besef dat we niet alles kunnen bevatten, noemt Van der Velde religiositeit. En laten we ons vooral niet druk maken over geloof. Wel is hij ervan overtuigd dat beeltenissen en rituelen kunnen helpen om religieuze ervaringen op te roepen. Welke? Dat is een kwestie van smaak.
Religieus
Dat religie hierdoor een hoog nutgehalte krijgt, vindt Van der Velde geen enkel probleem. De mens is een zinscheppend en religiestichtend wezen, voelt zich hier goed bij. Het draait ook niet om waar of onwaar, dat station zijn we gepasseerd toen we van ons geloof vielen. We willen ervaren. Net zoals die bijzondere beleving van kunst, sport en muziek.
Het spel
Koert van der Velde – een voormalig Trouw-collega – en ik staken de koppen bij elkaar en organiseerden een zesdaagse try out van de workshop in Vézelay, Frankrijk. Bij uitstek een plaats met veel aanknopingspunten voor religieuze beleving. Een prachtige, eeuwenoude basiliek op een heuvel, bronnen waar Kelten ooit hun godin vereerden en prehistorische grotschilderingen. Het werd een succes dus het vervolg, met verschillende inspirerende gastbegeleiders, lag voor de hand. Mee?
Lees dan meer over de reis en het spel.
Enkele vorige edities:
- ‘Ik zoek hier niet naar het hogere’
- Theater maken in het Franse Vézelay
- Levensbeschouwing in Vézelay